Parafia mikołowska zorganizowała wycieczkę do miejsc związanych z życiem i działalnością dr Marcina Lutra i jego żony Katarzyny von Bora. Uczestnikami wycieczki byli także nasi współwyznawcy z sąsiednich parafii. Był to nasz drugi wyjazd do Wittenbergi, gdzie mogliśmy podziwiać odrestaurowane zabytki, kościoły i miejsca pamięci związane z reformatorem, a które zostały odnowione w ramach obchodów 500-lecia Reformacji. Podczas wycieczki naszym duchowym przewodnikiem był proboszcz ks. Kornel Undas, który każdego dnia krótką modlitwą i Słowem Bożym rozpoczynał nasze eskapady.
Zwiedzanie rozpoczęliśmy od przyjazdu do Torgau, saksońskiego miasta położonego nad Łabą. W XVI wieku miasto stało się silnym ośrodkiem luteranizmu. To tutaj w kościele NMP (Marienkirche) pochowana została Katarzyna von Bora, a w 1530r sformułowane zostały Artykuły torgawskie, stanowiące podstawę wyznania augsburskiego. W mieście znajduje się monumentalny zamek Hartenfels z Kaplicą Zamkową, którą poświęcił dr Marcin Luter. To tutaj reformator podczas kazania wyjaśnił sens ewangelickiego nabożeństwa i wskazał na właściwe zachowanie wiernych. Powiedział:
„powinniście wiedzieć, że ten Dom przeznaczony został jedynie na to, by tutaj nasz ukochany Pan mówił z nami przez swoje święte Słowo, a my żebyśmy zwracali się do Niego w modlitwach i pieśniach pochwalnych”.
Wittenberga – miasto powiatowe w Saksonii-Anhalt, centrum reformacji, stąd jego oficjalna nazwa Lutherstadt Wittenberg. Miasto położone nad Łabą, liczące obecnie 53 tys. mieszkańców, stało się słynne w całej Europie, kiedy dr Marcin Luter do drzwi tutejszego kościoła przybił 95 tez. Miasto ma urokliwy Rynek otoczony eleganckimi kamienicami. Stoi na nim duży, biały Ratusz z kamiennymi obramieniami okien i trójkątnymi, renesansowymi szczytami. Przed nim znajduje się pomnik Marcina Lutra, dzieło J.G. Schadowa oraz pomnik drugiego reformatora Filipa Melanchtona. Niedaleko wznoszą się dwie bliźniacze wieże Kościoła Miejskiego –Stadtkirche St. Marien, w którym Marcin Luter i Katarzyna von Bora wzięli ślub. To tu odbywały się pierwsze na świecie nabożeństwa protestanckie, to tu Luter wygłaszał kazania. Jest to najstarsza budowla w Wittenberdze.
Ulica Schlossstrasse prowadzi do najważniejszego i najpiękniejszego kościoła w mieście Kościoła Zamkowego – Schlosskirche. To na wrotach tej świątyni reformator przybił 95 tez, inicjując dyskusję na temat reform w kościele. Dzięki coraz lepiej rozwiniętej sztuce drukarskiej w dwa tygodnie tezy były znane w całych Niemczech, a w ciągu miesiąca obiegły całą Europę. Niestety, oryginalne drewniane drzwi spłonęły podczas wojny siedmioletniej w 1760r, a od 1858r zastąpiły je wykonane z brązu, na których odlano wszystkie tezy napisane po łacinie. We wnętrzu kościoła znajdują się skromne nagrobki Marcina Lutra i Filipa Melanchtona, portret Lutra pędzla Lukasa Cranacha Młodszego, witraże przedstawiające herby miast, które pierwsze przyjęły luteranizm. Wszystkie elementy znakomicie odrestaurowano, co budziło prawdziwy zachwyt w uczestnikach wycieczki.
Przy placu zamkowym, który także został przepięknie odnowiony, w schronisku młodzieżowym mieliśmy zapewniony spokojny nocleg i dobre wyżywienie.
Ponadto udaliśmy się do domu Lutra – Lutherhaus, znajdującego się na dziedzińcu wewnętrznym Augusteum, jednego z budynków uniwersyteckich. Tu mieszkał wielki reformator po przybyciu do Wittenbergi. Do tego ładnego obiektu z ośmioboczną wieżą i wykuszem okiennym prowadzi trawiasty dziedziniec z pomnikiem Katarzyny von Bora. We wnętrzu zobaczyliśmy pokoje mieszkalne Marcina Lutra i jego rodziny, miejsce gdzie pracował i prowadził dyskusje ze swoimi studentami. Niedaleko jest miejsce, gdzie reformator poza murami miasta w 1520r spalił publicznie bullę papieską Exsurge Domine, wydaną przez papieża Leona X potępiającą poglądy i działania dr Marcina Lutra.
W tym dniu za sprawą Yedegara Asisi cofnęliśmy się w czasie o 500 lat wprost do epoki reformacji. Artysta stworzył ogromną panoramę 360 stopni, która przedstawia Wittenbergę za czasów Marcina Lutra. Punktem wyjścia jest przybicie do drzwi zamkowej katedry słynnych 95 tez. Zbuntowanemu augustianinowi towarzyszą zwykli obywatele, papiescy dygnitarze, szlachcice, rzemieślnicy i chłopi. Trwa życie w średniowiecznej Wittenberdze a widz staje się obserwatorem ówczesnych wydarzeń. Panorama „Luter 1517”robi ogromne wrażenie, ma ona imponujące wymiary 15x75 metrów i została wykonana przy użyciu nowoczesnych technik.
W drugim dniu wycieczki udaliśmy się do Erfurtu – stolicy Turyngii. Nad miastem górują dwa kościoły monumentalna Katedra do wnętrza której prowadzi gotycka kruchta z portalami Panien Mądrych i Panien Głupich oraz Kościół św. Sewera. Właśnie w katedrze młody zakonnik Marcin Luter przyjął w kwietniu 1507 święcenia kapłańskie. W Erfurcie znajduje się także, dawny klasztor augustianów (Augustinerkloster), w którym w latach 1505-1511 mieszkał jako mnich Marcin Luter. W budynku klasztornym mieści się cela, z której młody zakonnik korzystał podczas modlitwy, medytacji i studiów. Na posadce leży codziennie zmieniana biała róża. Ponadto na uwagę zasługuje refektarz, który znajduje się w niezmienionej formie od czasów Lutra. Z kolei do samego refektarza prowadzi zabytkowy krużganek, który jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury gotyku na świecie. Miasto było duchową ojczyzną młodego Lutra, tutaj zdobył na uniwersytecie tytuł magistra filozofii. Symbolem Erfurtu jest także Most Kramarzy (Kramerbrucke) najdłuższy całkowicie zabudowany domami i zamieszkany most w Europie.
W drodze powrotnej wstąpiliśmy do Lutzen, miasta znanego z bitwy pod Lutzen w 1632r z czasów wojny trzydziestoletniej, w której armia szwedzka pokonała armię Świętego Cesarstwa. Starcie, choć zakończyło się sukcesem Szwedów, było dla nich pyrrusowym zwycięstwem ze względu na śmierć króla Gustawa Adolfa i ogromne straty. W 200 rocznicę śmierci króla, ewangelicy wystawili na miejscu jego śmierci pomnik. To wówczas postanowiono gromadzić fundusze dla wspomagania diasporycznych parafii. Był to zalążek organizacji Gustav-Adolf-Werk , polski odpowiednik to Bratnia Pomoc im. Gustawa Adolfa. Tuż obok pomnika znajduje się urokliwy kościółek.
W kolejnym dniu naszej wycieczki udaliśmy się do Eisleben – miejsca urodzin i śmierci Marcina Lutra. Miasto w 1946r otrzymało nazwęLutherstadt Eisleben.
Historia miasta jest ściśle związana z wydobyciem i obróbką rud miedzi,które przyczyniły się do rozkwitu gospodarczego i kulturalnego miasta. Górnictwo było główną gałęzią przemysłu w Eisleben aż do połowy XX wieku. Obecnie gospodarka miasta opiera się na turystyce zaś Domy Marcina Lutra – narodzin przy Lutherstraße i śmierci przy Andreaskirchplatz zostały wpisane w 1996na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W 1483r do Eisleben przybyli rodzice Marcina Lutra, Hans i Małgorzata Luter, a wkrótce (10 listopada1483r) urodził się ich syn, Marcin. Zwiedziliśmy dom w którym Luter przyszedł na świat, muzeum poświęcone Lutrowi , kościół św. Piotra i Pawła, w którym reformator został ochrzczony oraz kościół św. Andrzeja, gdzie wygłosił swoje cztery ostatnie kazania. Tuż obok jest dom śmierci Lutra a zmarł w 1546 w domu swojego przyjaciela dr. Drachstettena.
Kolejnym punktem programu był przyjazd do Mansfeld, miasta położonego u stóp gór Harzu nad rzeką Wipper, a w którym dorastał Marcin Luter. To do tego miasta w roku 1484 przybywają rodzice reformatora, gdzie ojciec staje się właścicielem pieca hutniczego a sytuacja materialna rodziny znacznie się poprawia. Tutaj Marcin Luter dorasta i uczęszcza do miejscowej szkoły. W Mansfeld jest jedyny pomnik przedstawiający młodego Marcina, który wyrusza z domu rodzinnego w daleki świat.
Pod koniec dnia pojechaliśmy do ogrodów Dessau-Woerlitz. Ten kompleks zabytkowych ogrodów i parków w stylu angielskim wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Niedziela 1.po Trójcy Świętej była ostatnim dniem naszej wycieczki. Rozpoczęliśmy ją od nabożeństwa w przepięknym kościele Frauenkirche w Dreźnie. Kościół ten to powojenna rekonstrukcja-jeden z ostatnich odbudowanych obiektów drezdeńskiej Starówki, a ponownie konsekrowany w 2005r. Podczas nabożeństwa odbył się chrzest dwójki dzieci. Nabożeństwo przeplatane było śpiewem chóru a po jego zakończeniu odbył się tradycyjnie krótki koncert organowy. Cieszymy się, że i w naszym kościele organista Adam Bieda przygotowuje na rozpoczęcie każdego nabożeństwa muzyczną niespodziankę.
Drezno – stolica Saksonii, miasto leżące nad Łabą. Posiada wiele przepięknych barokowych budowli, a pałac Zwinger jest najbardziej znanym zabytkiem Drezna. Miasto dużo zawdzięcza Augustowi II Mocnemu, który przeprowadził wiele reform politycznych i gospodarczych. Spacerując uliczkami Altstadt podziwiając wspaniałe zabytki oraz promenadą wzdłuż Łaby mogliśmy przekonać się o słuszności zaszczytnego tytułu, jakie ma to miasto: „Florencja nad Łabą”. Obecnie nadal trwają prace remontowe i odnawialne obiektów tego przepięknego miasta.
Znakomita pogoda, bogaty program i doskonałe humory uczestników wycieczki pozwalają przypuszczać, że należała do bardzo udanych. Mogliśmy się przekonać, że nowożytna zasada Sola scriptura (jedynie Pismem) jako obowiązująca we wszystkich kościołach protestanckich, wywodzi się z teologicznego dziedzictwa dr Marcina Lutra i zapoczątkowanej przez niego reformacji.
„Świadectwa Twoje są sprawiedliwe na wieki, daj mi rozum, abym ożył.” Ps119,144
I. M-K
